Wat je niet moet doen om problemen op te lossen is zoals deze heer dat doet.
Zie hier voor het filmpje. (audio opname is echt.)
De zendamateur is voor de gek gehouden door een andere amateur)
Informatie voor de bewoners van Hoogvliet die rondom mijn huis wonen.
Antennes, vaak ontsieren ze de woonwijk, buurtbewoners zijn er vaak niet blij mee en een enkeling maakt zich zorgen, want je hoort zoveel rare dingen over straling en dat dat schadelijk is… Ook vragen veel mensen zich af op welke frequenties er wordt uitgezonden. Ook scannerluisteraars zijn altijd benieuwd welke frequenties er gebruikt worden en of deze te ontvangen zijn. Alle vragen en antwoorden vind je terug op deze pagina, die speciaal voor de buurtbewoners hier is gemaakt.
Wat is dat? Een antenne op het dak? Iedereen heeft toch kabel televisie?
Dat klopt, op mijn dak staat een antenne die ik gebruik voor mijn hobby zendamateurisme. Voor deze fantastische hobby is (helaas) een antenne nodig. Radiosignalen hebben het liefst een hoog punt waar ze lekker hun werk kunnen doen en dat niet alleen. Als antennes dicht bij bebouwing komen te staan, kunnen ze voor rare storingen zorgen. Een antenne dient dan ook bijvoorkeur boven de daken uit te staan om over die daken heen te kunnen stralen. Met de huidige antenne opzet is dit het geval.
Maar mag dat dan ?
In het kort, het antwoord is ja. Tot een hoogte van 5 meter boven het dak is een bouwsel vergunning vrij, de gemonteerde antennes niet mee geteld. Tevens heb ik een zendvergunning. Hiervoor heb ik een examen moeten afleggen bij het ministerie van economische zaken om aan te tonen dat ik bekend ben met de technische, etische en maatschappelijk verantwoordelijke kanten van de hobby. Door deze vergunning ben ik dus bevoegd om te mogen zenden op bepaalde toegewezen frequenties (klik hier om te openen (PDF)). Tevens is elke radiozendamateur verplicht zijn antenne(mast) op te laten nemen in het landelijke antenneregister.
Op de site van Agentschap Telecom (AT) is een kaart te vinden met allerlei driehoekjes er op (klik hier om te openen). De donker-groene driehoekjes zijn van zendamateurs zoals ik. Dit betekend dus dat mijn antennemast geregistreerd en volledig legaal is.
Kan ik een plaatje bij jou aanvragen?
Helaas… In tegenstelling tot enkele andere mensen in de regio ben ik géén illegale radiopiraat. Om te zien wat zendamateurisme precies inhoud, kun je kijken in de rubriek ‘HamRadio’ en op de site van de Veron waar brochures en diverse video’s te vinden over zendamateurisme (klik hier om te openen).
Ik hoor van alles over schadelijke straling, hoe zit dat?
Al jaren is de discussie gaande of straling van GSM’s nou schadelijk is. Ook de discussie rondom het UMTS-netwerk is nog volop gaande. Mensen zouden van UMTS-straling allerlei verschijnselen krijgen zoals slecht slapen en duizeligheid. Het GSM-netwerk gebruikt zendfrequenties op 900 MHz en 1800 MHz, UMTS werkt op 2100 MHz. Die frequenties liggen veel hoger dan de frequenties waar ik op mag zenden. Ik mag zenden op verschillende amateur banden wel op de volgende frequenties :
- 7.050-7.2 Mhz (HF)
- 14.0-14.35 Mhz (HF)
- 28.0-29.7 Mhz (HF)
- 144-146 MHz (VHF)
- 430-440 MHz (UHF)
Zo zie je dus dat de frequentie een heel stuk lager ligt. Daarbij komt dat ik een beperkt vermogen mag gebruiken van maximaal 25 Watt. Een heel technisch detail: de straling van mijn antennemast is nog minder dan de straling en warmte van een gloeilamp van 100 Watt geeft! Dit is dus ongevaarlijk voor mens en dier. Er zijn verschillende nieuwsberichten geweest in de media rondom de straling van UMTS. Hieruit blijkt steeds weer dat er geen aantoonbaar verband is tussen de straling en de menselijke gezondheid.
Verder is er nog een onderzoek geweest: Volgens de drie jaar durende Britse Environmental Health Perspectives Study hebben GSM-masten geen invloed op de gezondheid van de omwonenden. Klachten zoals vermoeidheid, angst, duizeligheid, verhoogde bloeddruk, enz. worden niet veroorzaakt door de masten. De onderzoekers volgden 44 mensen met allerlei gezondheidsklachten die in de buurt van een GSM- en UMTS-mast wonen. Ze werden vergeleken met 114 andere personen die geen klachten hadden. De studie stelde vast dat veel mensen klachten hadden wanneer de GSM-masten niet functioneerden, en omgekeerd geen klachten hadden wanneer ze wel actief waren. Wanneer aan de deelnemers gezegd werd dat de masten actief waren, namen de klachten toe, ook al functioneerden de masten niet. Volgens de onderzoekers zijn de klachten reëel maar worden ze niet veroorzaakt door de GSM-masten. De oorzaak van de klachten is eerder van psychologische aard: mensen geloven dat GSM-mast een gevaar betekenen voor hun gezondheid, en ontwikkelen dan ook reële klachten.
Kleine aanvulling op bovenstaande : veel huishoudens hebben een magnetron in huis en ook een WIFI router (we kunnen niet meer zonder ons internet op de laptop, tablet, mobiel etc). Een magnetron geeft zoveel vermogen dat die instaat is water aan de kook te brengen en eten op te warmen. Gelukkig wordt deze grote hoeveelheid straling (soms meer dan 1000Watt (!!!)) netjes binnen de oven gehouden. De WIFI router die met zijn frequenties in de buurt van die van een magnetron zit, maar dan met een aanzienlijk lager zendvermogen (maximaal 100 mWatt), staat wel de hele dag aan in de rond te zenden om aan te geven dat hij beschikbaar is.
Moet ik uit de buurt van de antenne blijven?
Niet meer dan nodig is (voorop gesteld dat je een goede reden hebt om op mijn dak te klimmen). Je moet natuurlijk geen antenne aanraken als er uitgezonden wordt, maar verder is de antenne volstrekt ongevaarlijk. De vermogens die worden gebruikt zijn dermate klein dat er geen maximale afstand geldt tot de antennemast. Bij grote GSM-sites (plekken waar GSM/UMTS-antennes opgesteld staan) moeten de technici vaak wel afstand houden in orde van 50 centimeter tot enkele meters. Voor het publiek gelden deze regels vaak niet omdat GSM-antennes hoog in masten of windmolens hangen en je er dus nooit te dicht bij kan komen.
Waarom zit er een lus in de antennekabel vlak onder de hoge antenne?
Zoals je misschien is opgevallen staat de grote hark antenne niet altijd in de zelfde richting. Deze is samen met de lange antenne gemonteerd op een rotor zodat ik gericht kan werken op de VHF en UHF. Om deze draaiing mogelijk te maken is dus een zekere hoeveelheid bewegings- vrijheid nodig met de kabel. De lus maakt dit mogelijk. Maar dat is niet het enigste, de gebruikte coaxkabel is kan door de gebruikte lengte vrij zwaar worden qua gewicht. Aan het einde van de kabel is een N-connector of PL-connector gemonteerd die vervolgens aan de antenne geschroefd zit. Hoewel de kabel wel aan de buis gemonteerd is, blijft deze door het gewicht wel naar beneden trekken. Door warmte in de zomer en kou in de winter kan de kabel ook nog enigszins gaan werken. In het uiterste geval zou de verbinding tussen de kabel en de connector dusdanig onder spanning komen te staan, dat de verbinding losschiet of dat de coaxkabel breekt. De lus vlak onder de antenne vangt deze krachten op en dus is het niet meer dan een zogenaamde ‘trekontlasting’ van de connector. De lus heeft verder geen invloed op de werking of de afstraling van de antenne.
Wordt er continu uitgezonden?
Nee. Tijdens een gesprek wordt er natuurlijk wel uitgezonden maar de uitzendingen zijn vaak erg kort. Hierbij is het vaak éénrichtingsverkeer: één zendamateur praat, de ander luistert en andersom. Tijdens gesprekken wordt de zender een paar minuten ingeschakeld en wordt er vervolgens weer op ‘luisteren’ overgegaan. Zo werkt het eigenlijk met alle vormen van communicatie in de zendamateurwereld. Soms worden er ter experiment wel eens cross-band full-duplex verbindingen opgezet, maar daar doe ik niet aan.
Wat is jou zendbereik?
Het zendbereik van mijn antennemast onder normale omstandigheden is ongeveer 75 tot 100 kilometer rondom, afhankelijk van de gebruikte frequentie. Bij VHF kom je vaak iets verder dan bij UHF en bij warm weer bijvoorbeeld, kunnen er zogenaamde condities optreden. Het zendbereik kan dan bij VHF oplopen tot wel 1500 kilometer! Dit komt door koude en warme luchtlagen in de atmosfeer en door de ligging van hoge en lagedrukgebieden. Condities komen geregeld voor, met name in de avonduren van een warme zomerdag, maar ook op een ijskoude winteravond kunnen er condities optreden. Het is moeilijk te voorspellen wanneer dit zal plaats vinden. Dit voegt wel een gedegen sport element toe aan de zendamateur hobby.
Een ander verhaal is het werken op HF, hoewel condities hierbij vaak een grote rol spelen, is het door het gedrag van deze relatief lage frequenties met weinig vermogen (vaak werk ik maar met 5 watt) grotere afstanden te overbruggen. Tijdens een HF contest (wedstrijd voor zendmateurs die vaak 24 uur duren) in het weekend van 13/14 juli 2013 heb ik bijvoorbeeld gegevens uit kunnen uitwisselen met zendamateurs in Rusland en de Oekraiee (afstand ruim 2200km) maar ook met een collega zendamateur die woont in La Palma op de Canarische eilanden (afstand ruim 3300 km). De helderheid van de spraak was tijdens die verbindingen vaak beter dan wat je met je moderne mobile telefoon hebt.
Wil je het nog bonter maken, dan kun je ook nog met speciale modie werken speciaal bedoeld voor grote afstanden b.v. morse, JT65a etc waarmee je met heel weinig vermogen verbindingen maken over afstanden van soms wel enkele duizenden kilometers (mijn huidige record afstand is bijna 17000km in JT65a).
Ik hoor jou op mijn babyfoon praten!
Het komt wel eens voor dat een gezin een dure babyfoon aanschaft en vervolgens van alles erop ontvangt, behalve hun baby! Babyfoons maken steeds meer gebruik van de LPD-band op de 70cm. Dit is een frequentiegebiedje tussen 433 en 434 MHz, wat vrij is voor toepassingen zoals draadloze deurbellen, babyfoons, koptelefoons en garagedeur-openers. De LPD-band wordt ook wel ISM-band genoemd en ligt op de 70cm-band (UHF).
Toeval wil, dat zendamateurs een zogenaamde “primaire status” hebben op de 70cm-band en wel tussen 430 en 436 MHz. De LPD-band valt hier dus precies in. De primaire status houdt in, dat zendamateurs dus recht hebben om op die frequenties te mogen zenden en dat niemand ze kan verplichten om een andere frequentie te gaan gebruiken.
Met andere woorden; mocht je een zendamateur op je babyfoon horen, dan kun je officieel NIETS doen. Je kunt geen klacht indienen bij Agentschap Telecom omdat zendamateurs de primaire status hebben. Veelal zijn babyfoons wat breedbandig in de ontvangst. Zo kan het dus zijn dat je signalen hoort van mijn antennemast, terwijl ik op een totaal andere frequentie uitzend. Hier is helaas niets tegen te doen.
Ik wil bij deze een serieuze tip geven; kijk naar babyfoons die op 446 MHz werken. Dit is de zogenaamde PMR-band. Maak, indien het erop zit, gebruik van CTCSS. Dit is een speciaal coderingssysteem waardoor je alleen je eigen baby kan horen en verder niemand.
Hoewel ik over apparatuur bezit die uitzendingen op UHF mogelijk maken, werk ik het meest op VHF en HF. Dus de kans dat ik je mij hoort op een babyfoon is zeer klein. De kans dat je van mij storing kunt hebben is dus minimaal. Maar mocht je toch meer info willen en/of vragen hebben, kun je natuurlijk altijd bij mij terecht.
Als ik jou kan horen op mijn babyfoon, kun jij onze babyfoon dan ook horen?
Natuurlijk kan dat. Babyfoons werken zoals gezegd op de LPD-band, maar steeds vaker ook op de PMR-band in het frequentiegebied 446.0 tot 446.1 MHz. Hier zijn 8 kanalen vastgesteld die dus worden gebruikt door babyfoons en walky-talkies (kleine goedkope portofoonset). Deze 8 kanalen kan iedereen ontvangen met een scanner, portofoon of andere apparatuur. Geen zorgen, hoewel ik het kan ontvangen, luister ik bijna nooit op de PMR-band. Bovendien schakelt een beetje PMR-babyfoon alleen in als er ook daadwerkelijk geluid wordt waargenomen. Ik moet dan ook maar net op dát moment luisteren, dus de kans dat ik iets kan horen, is heel klein.
Kleine aanvulling op bovenstaande : de LPD en PMR band wordt niet alleen gebruikt voor portofoons en/of babyfoons. Regelmatig pikt mijn scannende ontvanger (ik maak regelmatig een zogenaamde frequenties sweep om te kijken of er collega zendamateurs aan het werk zijn met nieuwe experimenten) het signaal van draadloze koptelefoons. Het toeval wil dat die apparaten (draadloze koptelefoon en intercoms) vaak glashelder uitzenden. Meestal hoor je het verslag van een voetbal wedstrijd, het journaal, een serie of een film. Maar soms ook zoals ze het in de volksmond noemen “natuurfilms”.
Ik heb storing! Dat komt door jou!
Ho ho! Niet gelijk gaan wijzen naar mijn antenne! Een veelgemaakte fout, die ook de klachtenafdeling van Agentschap Telecom erkend. Veel mensen gooien de storing gelijk op diegene die een antenne op het dak heeft staan.
Vergeet niet, ik ben bevoegd om uit te zenden, ik heb een examen moeten doen om mijn machtiging te krijgen en voor dat examen was kennis van zaken nodig. Daarbij moet ik me ook houden aan de voorschriften die gelden.
Sommige mensen kunnen storing ondervinden op TV. Dit kunnen strepen zijn bijvoorbeeld. Ga dan eerst eens bij jezelf kijken. Een belangrijk onderdeel, zo niet het belangrijkste, is de bekabeling. Hoe is jou TV aangesloten? Vaak zit er een goedkoop kabeltje tussen de CAI-contactdoos en de TV wat niet voldoende HF-dicht is zoals dat dan heet. Zo kunnen storingen makkelijk worden opgepikt door de kabel. Zorg dus voor goede afgeschermde bekabeling van degelijke kwaliteit! Mocht je een klacht indienen bij Agentschap Telecom, dan zullen zij precies hetzelfde zeggen!
Wat ik zelf ondervonden heb is dat PC-speakers ook flink kunnen storen. Helaas gelden er voor dit soort speakers niet echt richtlijnen. Een stofzuiger moet bijvoorbeeld voldoen aan bepaalde eisen, zodat deze immuun is voor stoorsignalen. PC-speakers hoeven dit vaak niet. Ze komen vaak uit China of Japan en kunnen een behoorlijke brom geven soms. Ook nu geldt weer; dit is een probleem van de consument. Agentschap Telecom komt wederom niet in actie als je belt.
Nou heb ik voor mijn PC-speakers een oplossing gevonden en dat is ontstoren. Voor een paar eurocent kunnen er kleine condensatoren in de speakers gezet worden waardoor de brom in elk geval minder wordt, zo niet verdwijnt.
Dan is er nog zogenaamde atmosferische storing die je soms wel eens ziet op TV. Deze storing wordt veroorzaakt door bepaalde hoge- en lagedrukgebieden die zendsignalen van radio en TV beïnvloeden. Veelal zie je dan rare diagonale strepen of stipjes door het beeld lopen. Dit heeft echter niets met mijn zendmast te maken, het is een natuurverschijnsel wat na enkele dagen zal verdwijnen. In maart 2006 was er een dergelijke storing die zelfs ook radiozenders beïnvloedde.
Hoe ga jij met klachten om?
Ik kan me voorstellen dat mensen het moeilijk vinden hun beklag te doen. Zeker als de aard van de storing niet helemaal duidelijk is en men vermoed dat het door mijn antenne komt. Ik hanteer de regel; “Ben je beleefd tegen mij? Dan ben ik het ook tegen jou”. Oftewel, kom niet al scheldend aan de deur, de kans is groot dat ik na een beleeft “goeden dag” de deur voor je neus dicht doe.
In de voorwaarden van mijn registratie staat dat ik als zendamateur medewerking dien te verlenen om de storingen te verminderen of op te heffen. In de machtigingsvoorwaarde staat daarover het volgende:
13.1.2 Opheffen van storingen
Het uitzenden van elektromagnetische straling kan voor andere elektrische apparatuur in de omgeving aanleiding zijn niet naar behoren te werken. Indien de radiozendamateur hiervan op de hoogte wordt gesteld kan hij zich niet onttrekken aan de verantwoordelijkheid hiervoor, ook niet met het argument dat hij toestemming heeft zendapparatuur te gebruiken op grond van een met goed gevolg afgelegd examen. Hij dient daarom mee te werken aan het vinden van een oplossing waarbij de gevolgen van de storing worden vermeden of op zijn minst worden geminimaliseerd.
Als je denkt dat je storing hebt die door mij veroorzaakt wordt, spreek me dan gewoon aan. Leg je probleem uit en laat indien nodig mij even kijken of luisteren naar de storing. Ik zelf vind het maar al te vervelend dat ik mogelijk overlast veroorzaak en wil best kijken of ik mogelijk iets kan doen om het te verhelpen. We zijn allemaal gebaad bij een goede verstandhouding met onze buren. Natuurlijk hoef ik niet de veroorzaker te zijn, maar ik kan wel dingen uitsluiten. Ik kan b.v. assisteren en adviseren bij bijvoorbeeld het vervangen of aanpassen van de bekabeling van radio- en TV-toestellen. Ook kan ik bijvoorbeeld mijn uitzendingen tijdelijk staken of het vermogen dat ik legaal mag produceren verminderen of zelfs alles tijdelijk afkoppelen en uitzetten.
Mocht de storing er dan nog zijn, dan weet je dus dat het niet aan mijn antenne kan liggen. Op die manier kunnen misverstanden uit blijven en wordt het tijd om AT in te schakelen. Medewerkers van AT kunnen veel beter metingen doen dan wat ik zou kunnen om zo een duidelijke oorzaak te kunnen vinden.
Het kan ook voorkomen dat de storing optreed in apparatuur die niet voldoen aan de huidige normen. Dit gebeurt meestal bij sterk verouderde apparatuur, welke niet hoeven te voldoen aan de nieuwste regel. Voor deze apparatuur geld voor deze regels geen terugwerkende kracht. Als gevolg daarvan kan een medewerker van het AT zeggen “helaas meneer/mevrouw, maar uw apparatuur is te oud om nog storings-vrij te kunnen werken. U zult de storing moeten accepteren, of uw apparatuur moeten moderniseren.”. U kunt overigens op geen enkele manier eisen dat ik ga betalen voor de kosten die er gemaakt moeten worden, iedere claim wordt door mij resoluut afgewezen.
En als de storing wel bij jou vandaan komt?
Om een goede verstandhouding met de buren te kunnen houden, kan ik ook assisteren en adviseren bij bijvoorbeeld het vervangen of aanpassen van de bekabeling van radio- en TV-toestellen. Vaak zijn te lange kabels en kabels van onvoldoende kwaliteit de oorzaak van deze storingen. Mocht dit geen soelaas bieden, kan ik mijn uitzendingen tijdelijk staken of het vermogen dat ik legaal mag produceren verminderen. Mocht ook dit geen verbetering brengen, dan wordt het tijd om AT in te schakelen. Medewerkers van AT kunnen veel beter metingen doen dan wat ik zou kunnen om zo een duidelijke oorzaak te kunnen vinden.Het kan ook voorkomen dat de klager zijn spullen niet voldoen aan de huidige normen. Dit gebeurt meestal bij sterk verouderde apparatuur, deze hoeven niet te voldoen aan de nieuwste regeltjes, er geld voor deze regeltjes geen terugwerkende kracht. Als gevolg hiervan kan AT tegen de klager zeggen “helaas meneer, uw apparatuur is te oud om nog storings-vrij te kunnen werken. U zult de storing moeten accepteren, of uw apparatuur moeten moderniseren.” De klager kan op geen enkele manier eisen dat ik ga betalen voor de kosten die er gemaakt moeten worden, iedere claim wordt door mij resoluut afgewezen.Op de site van de VERON (Vereniging Experimenteel Radio Onderzoek, een club speciaal voor zendamateurs) staat een technisch document met veel informatie. Dit document is staat wat een klager zelf ook kan doen.
Maar wat kun je (of ik zelf) dan doen tegen de storing?
Dat hangt er helemaal vanaf waar de storing optreed. Als PC-speakers brommen, kan ik deze eventueel voorzien van condensatoren. Dit zijn kleine elektronica-onderdelen die in de speakers gesoldeerd kunnen worden. Hierdoor is het brommen vrijwel altijd verdwenen maar de speakers zullen wel opengemaakt moeten worden. Hierdoor zou de eventuele garantie vervallen. Nu is dit bij PC-speakers geen probleem, maar wel bij bijvoorbeeld een peperdure geluidsinstallatie.
In dat geval kan de bekabeling worden voorzien van zogenaamde ferriet-kralen die om de kabels heen worden geklemd. Mogelijk kun je de bekabeling ook vervangen voor een beter afgeschermde soort. Mogelijk is de apparatuur niet aangesloten op een geaard stopcontact en ligt daar wel het probleem.
Zoals je ziet, storingen zijn er in vele vormen en kunnen in allerlei apparatuur optreden. De oplossing om storingen weg te werken kunnen heel divers van aard zijn en zijn dan ook afhankelijk van de situatie.
De antennes? Wat zijn dat voor merken?
De antennes op de mast bestaat eigenlijk allemaal uit zelfgebouwde antenne’s. Deze antenne’s zijn gebouwd volgens beproefde ontwerpen en afgesteld met goede meetappratuur.
Maar wat doe je dan precies?
Een antenne: “Ja, daar woont een zendamateur, maar verder weet ik het ook niet?”. Mocht je nou meer informatie willen hebben over zendamateurisme of ben je gewoon benieuwd wat voor zendapparatuur hier staat, kijk dan gerust eens rond op deze website in de rubriek ‘HamRadio’ en/of op de site van de Veron waar brouchures en diverse video’s te vinden over zendamateurisme (klik hier om te openen). Mocht je vragen hebben dan kun je die ook stellen via E-mail of kom gewoon eens langs om het te vragen of als je meer over deze hobby wilt weten. Ik zal dan proberen in zo helder mogelijke taal uit te leggen wat deze hobby precies inhoudt en wat er hier precies allemaal draait.
Ik heb een scanner en/of wereld ontvanger! Kan ik jou horen?
Scanners, tja, eigenlijk overbodig geworden sinds de komst van C2000 maar nog altijd prima te gebruiken om gesprekken me te luisteren van PMR portofoon, luchtvaart, evenement beveiligingen etc. een overzicht van deze frequenties kun je b.v. vinden op de website van PC5E (klik hier om de pagina te openen). Maar, als je een goede scanner hebt, kun je signalen van mijn antenne oppikken en beluisteren. Omdat ik op diverse frequenties werk en ook nog vaak met verschillende modus anders dan FM, wordt het echter wel lastig mij te vinden. Ook de tijd wanneer en voor hoe lang ik achter de hobby zit is verschillend. Dit zelfde geld natuurlijk ook voor de wereldontvangers waarmee je de HF banden kunt afstruinen.
Bron: Met dank aan PD0TZ voor de inspiratie